6: خلاقیت و تمرین تمرکز عمیق

اگر می‌خواهید درهای خلاقیت به رویتان باز باشد باید توانایی بهره‌بردن ازقدرت سازنده ی تنهایی و خلوت را داشته باشید و باید بر ترس تنهایی غلبه کنید.

خلاقیت یک توانایی شکننده و فریبنده است. اگر شما آن را تمرین نکنید به نحوی فرسوده و کند می‌شود به چیزی تبدیل می‌شود که همیشه از آن ترس دارید. اگر زیاد خود را پریشان کنید معیارهای دیگری که بر تمرکز شما موثرند توانایی خلق‌کردن را مشکل می‌سازند. اگر خود را تحت فشار قرار دهید خلاقیت به نحوی کمرنگ می‌شود و خود را پنهان می‌کند و در آنجا ماندگار می‌شود.

توانایی خلق‌کردن تا جایی که من میدانم و تصور می‌کنم یک توانایی وسیعی است که فعالیت‌های زیادی را در برمیگرد: نوشتن، نقاشی کردن، طراحی کردن، رنگ آمیزی کردن، آهنگ‌سازی، عکسبرداری و مطمئنا فعالیت‌های بسیار بیشتری را شامل می‌شود.

خلاقیت می‌تواند هر گونه فعالیتی باشد طراحی یک درس جذاب برای دانش‌آموزان، پیداکردن راهی برای جلوگیری از سررفتن حوصله ی فرزندتان، ایجاد ایده‌های جدید برای شغلتان، ایجاد تبلیغات جدید برای جذب مشتریان بیشتر، دوختن یک دست کت شلوار زیبا، استفاده از یک شیوه ی جدید جذب مشتریان جدید، ایراد یک سخنرانی برای یک جمع کوچک و تعداد بیشتری از این نحو فعالیت‌ها.

عوامل از بین برنده توانایی خلاقیت

ما چطور می‌توانیم خلاقیتی را که به‌صورت روزانه نیاز داریم تقویت کنیم؟ مهم است بدانیم چه عواملی این توانایی را از بین می‌برند.

عوامل حواس‌پرت کننده: عوامل زیادی توجه ما را به سمت خود می‌کشند که در این کتاب در موردشان بحث کرده‌ایم. هریک از این عوامل قدرت ابتکار را ازما می‌گیرد و هنگامی که ما در حال خلق‌کردن و استفاده از اطلاعات ذهنیمان و یا در حال ایجاد و برقراری ارتباط با دیگران تمرکز نداشته باشیم در واقع توانایی خلاقیت را از خود گرفته‌ایم.

ترس: وقتی یک فعالیت یا مأموریت بسیار بزرگ و ترساننده به نظر می‌رسد ما از آن دوری می‌کنیم. هنگامی که از یک فعالیت ترس داری بسیار سخت است که بنشینی و در آن خلاقیت به خرج دهی. اگر تصور کنیم در کاری خوب نیستیم ترسی در ما بوجود می‌آید که حتی مانع از شروع آن می‌شود.

فشار: درحالیکه همیشه از مبتکران حرفه‌ای می‌شنوید که میگویند بهترین‌ها را در سخت‌ترین شرایاط خلق کرده‌اند، واقعیت آن است که اکثر انسان‌ها تحت فشار به سختی می‌توانند خلق کنند.

سعی کنید از قوه ی ابتکارتان استفاده کنید حتی درحالی که دیگران شمارا تحت نظر دارند. ذهن شما یک پروسه ی دشوار برای تمرکز کردن لازم دارد زیرا شما مدام توجهتان روی کسی است که شمارا تحت نظر دارد. تعداد کمی از اینگونه افراد استثنایی وجود دارند که می‌توانند تحت فشار خلاقیت به خرج دهند. آن‌ها یاد گرفته‌اند چگونه تمرکز کنند و در مقابل این فشارها در بسیاری از مواقع به انگیزه‌ای برای آن‌ها تبدیل می‌شود. برای بیشتر ما فشار کمتر به منزله بهتر بودن است زیرا به ما اجازه می‌دهد احساس آرامش و تمرکز بیشتری داشته باشیم.

عدم به کاربردن: وقتی ما در طول دوره‌های پیوسته از قوه ی ابتکارمان استفاده نمی‌کنیم وضعیت ترسناک می‌شود. وقتی ما از خلاقیت دست می‌کشیم و آن را عقب می‌اندازیم ما بسیاری از عادات کلیدی مورد نیاز جهت خلاقیت را از بین می‌بریم.

این عوامل ازبین‌برنده ی خلاقیت در شکل‌های مختلفی ظاهر می‌شوند اما ایجاد عادت‌های کلیدی خلاقیت زیر به ما کمک می‌کند با این مشکل مقابله کنیم.

مهم‌ترین عادات خلاقیت:

در یک کلمه مهم‌ترین عادت برای تقویت خلاقیت تنهایی (خلوت) است. خلاقیت در تنهایی شکوفا می‌شود. در آرامش شما می‌توانید صدای افکارتان را بشنوید و می‌توانید تعمق و تمرکز کنید.

بهترین هنر در خلوت خلق می‌شود به این دلیل که وقتی تنهاییم می‌توانیم به درون وجودمان نفوذ کنیم و واقعیت، زیبایی و روح را دریابیم. بسیاری از اندیشمندان پیاده‌روی‌های روزانه داشتند و از طریق این پیاده‌روی‌ها بود که آن‌ها به عمیق‌ترین چیزها در وجودشان دست پیدا می‌کردند.

بهترین نوشته ی من و درواقع بهترین فعالیتی که تابحال انجام داده‌ام در خلوت خلق شده است. تعدادی از فوایدی که در تنهایی و خلوت به آن دست پیدا کرده‌ام:

1. وقت برای فکر کردن

2. در تنهایی به خودشناسی می‌رسیم.

3. فضا برای خلق‌کردن ایجاد می‌شود.

4. فضا برای اجتناب از نگرانی و رسیدن به آرامش

5. وقت برای کارهایی که تابحال انجام داده‌ام و درس گرفتن از آن‌ها

6. دوری از کسانی که می‌خواهند کمکمان کنند صدای درونیمان را نشنویم

7. سکوت به ما کمک می‌کند ارزش چیزهای کوچکتررا که در ناآرامی و آشفتگی از دست می‌روند بدانیم.

اگر می‌خواهید قوه ی ابتکارتان را تقویت کنید شما باید محیط مناسب را برای آن فراهم کنید یک محیط دارای خلوت، عاری از هرگونه عامل پریشان‌کننده و سراسر آرامش و سادگی. این کتاب به شما جهت ایجاد این محیط کمک می‌کند و وقتی چنین محیطی فراهم شد عادت‌های مهم دیگر خلاقیت را که در این محیط چه باید کرد آورده‌ایم.

بزرگان درباره ی خلوت و تنهایی:

اگرچه تعداد بسیار بیشتری از این افرادی که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد به توانایی قدرت خلوت اعتقاد داشته‌اند اما من در اینجا تعداد کم اما تاثیرگذاری را جمع‌آوری کرده‌ام. مطمینا تعداد بسیار بیشتری مثال وجود دارد.

والف آمادوس مازارت: وقتی که من کاملاً خودم هستم کاملاً تنها و خوشحال، سفرکردن با یک کالسکه و یا پیاده‌روی کردن بعداز یک وعده غذای خوب و یا درشبها وقتی که خوابم نمی‌برد در این مواقع است که ایده‌های من بسیار بیشترو بهتر جریان می‌یابند.

آلبرت اینشتین: من یک شغل معمولی با ساعات کار معمولی دارم. من از وقت برای پیاده‌روی‌های بلند در سواحل استفاده می‌کنم و به همین دلیل می‌توانم به آنچه درون ذهنم می‌گذرد گوش کنم. اگر کارم خوب پیش نرود من در وسط ساعات کاریم دراز می‌کشم و به سقف خیره می‌شوم درحالیکه به آنچه در ذهن و تصوراتم می‌گذرد گوش فرامیدهم.

فرانس کافکا: نیازی نیست که اتاقتان را ترک کنید روی میزتان بنشینید و گوش فرادهید. نیازی نیست گوش کنید صبرکنید و یادبگیرید چگونه در سکوت و خلوت و آرامش زندگی کنید. جهان خودش آنرا به شما تقدیم می‌کند. انتخاب دیگری نیست و خوشحالی و سرور را در وجودتان به جریان می‌اندازد.

نیکولا تسلا: ذهن در خلوت و تنهایی تیزتر و دقیق‌تر کار می‌کند و آزادانه به دور از عوامل مؤثر بر از بین بردن خلاقیت ذهنمان عمل می‌کند. تنها باشید این راز نوآوری است. تنها باشید و آن زمانی است که ایده‌ها خلق می‌شوند.

ونگ گوک: یک نفر می‌تواند در جامعه پرورش یابد اما تنها در تنهایی می‌تواند شکوفا و اینسپایر شود.

پابلو پیکاسو: بدون خلوت هیچ کار جدی‌ای ممکن نیست.

کارل سندبرگ: یکی از بزرگ‌ترین ضرورت‌ها در آمریکا یافتن تنهایی است.

توماس مان: خلوت به ما زندگی تازه می‌بخشد. ناشناخته‌ها و ترسناک‌ها را زیبا جلوه می‌دهد.

عادت‌های مهم دیگر: ایجاد یک محیط ساکت و خلوت برای شروع بسیار مهم تلقی می‌شود اما عادت‌های دیگری هم هستند که به ما کمک می‌کنند.

1. تمرکز عمیق: شما تنها هستید به دور از هر گونه عامل پریشان کننده. حال مهم است که بتوانید یادبگیرید خود را با کار خلاقانه‌اتان منطبق کنید. این یعنی خود را درکارتان غرق کنید درنتیجه می‌توانید جهان اطرافتان و گذر زمان را فراموش کنید. و این زمانی اتفاق می‌افتد که شما عاشق کارتان باشید و وقتی است کارتان حساس است و وقتی است که شما از هر عامل پریشان‌کننده و دیگر چیزهایی که دنیای اطرافتان را به شما یادآوری می‌کند آزادید. این تمرکز فقط با تمرین حاصل می‌شود. کم‌کم شروع کنید. فقط پنج دقیقه و سپس آنرا به‌صورت منظم انجام دهید و به زودی شما در این کار ماهر خواهید شد.

کارهای کوچک: اگر ترس مانع خلاقیت ماست، ما نیاز داریم کمتر ترسناک جلوه دهیم. ما این امر را با انجام کارهای کوچک انجام می‌دهیم، کوچک و تاحد ممکن ساده.

می‌خواهید یک کتاب بنویسید؟ بر همه ی کتاب تمرکز نکنید و یا حتی بریک فصل. بر یک فکر، بر یک صفحه، بر یک نیم صفحه و یا بر یک پاراگراف تمرکز کنید. اگر می‌خواهید یک پاراگراف بنویسید چنان سخت به نظر نمی‌رسد.

هرکاری که نیاز به قوه ی ابتکار دارد با تمرکز کردن بر بخش‌های کوچک‌تر می‌تواند آسان‌تر شود. کارتان را انجام دهید استراحت کنید و سپس بر یک بخش دیگر تمرکز کنید.

تمرین پیوسته: برای توانایی خلاقیت هر روز یک وقت معینی اختصاص دهید. عوامل پریشان کننده را کنار بگذارید و خودتان را درخلوت قرار دهید و بر کارهای کوچک تمرکز کنید. با تمرین کردن می‌توانم بهتر شویم و از سکون خلاص شویم.

لذت بردن: اگر شما از خلق‌کردن لذت ببرید به چیزی تبدیل می‌شوید که منتظر آن هستید. راه‌هایی برای لذت بردن از خلق‌کردن امتحان کنید تا هم یک سرگرمی شود و هم عاشق آن شوید.

استراحت: اگر شما احساس فشار می‌کنید روش‌های آرامش و استراحت را امتحان کنید: شانه‌هایتان را ماساژ دهید چند بار نفس عمیق بکشید یا مدیتیشن‌های کوتاه مدتی انجام دهید که درآن یک دقیقه بر تنفستان تمرکز می‌کنید. نوشیدن یک فنجان چای می‌تواند کمک کندو از چای در سکوت و به‌دور از فعالیت لذت ببرید و بعد از 5 الی 10 دقیقه خوشحال و آماده برای خلق‌کردن هستید.

الهام گرفتن: در حالی که متناقض به نظر می‌رسد اما شما باید با افراد دیگر در تماس باشید تا به الهام (اینسپریشن) برسید. به این معنا که با خواندن، نگاه کردن و یاگوش دادن به کار دیگران و یا با کارکردن با دیگران، حرف زدن و یافتن راه‌هایی برای همکاری با آن‌ها. این یعنی یافتن نقطه ی تعادل میان ارتباط با دیگران و خلوت (تنهایی).

روزتان را به دو بخش تقسیم کنید یک بخش ارتباط و الهام گرفتن و یک بخش برای خلوت و خلاقیت. به الهام گرفتن از بیرون و به خلاقیت از درون نیاز دارید.

چیزها را تغییر دهید: وقتی هرچیزی شروع به حالت سکون می‌کند از حالت روتین خارجش کنید. چیزهای جدید را امتحان کنید. فعالیت هیجان انگیزی برای انجام دادن بیابید. یک راه جدید برای رفتن به خانه بیابید. چیزها را از حالت روتین خارج کنید و درمیابید که ایده‌های جدید پدیدار می‌شوند.